១៥ទស្សនអំពីពាក្យ"ខ្មែរ ឬកម្ពុជា"

១៥ទស្សនអំពីពាក្យ “ខ្មែរ ឬកម្ពុជា”

១. ទស្សនលោក ត្រឹង ងា ៖ គាត់បានទាញភស្តុតាងនៃពាក្យពីសិលាចារឹកមកធ្វើជាមូលដ្ឋានថា ពាក្យ “ខ្មែរ” ក្លាយមកពីពាក្យ “ខ្មេរ” នៅសម័យអង្គរដែលបានក្លាយមកពីពាក្យ”ក្មេរ”នៅសម័យមុនអង្គរ។

ក្មេរ > ខ្មេរ >ខ្មែរ

២. ទស្សនលោក ហ្សេរ៉ាដ៍  ឌីហ្វឡូត៖ លោកបានស្នើពាក្យ “ខ្មែរ” ក្លាយមកពីពាក្យថា “កៀរ” ព្រោះសម្លេងរដឺនរបស់ជនជាតិខ្មែរនៅសុរិន្ទនិងខេត្តដទៃទៀត ពេលណាគេនិយាយពាក្យ “កៀរ” ច្បាស់ជាបញ្ចេញសម្លេងថា “កែរ” ជាមិនខាន។

Ø  “កៀរ” គឺកៀរត្រីធ្វើប្រហុកទុកហូប ឬជួញដូរ

Ø  ផ្នត់ជែក”ម” សម្រាប់សម្គាល់ភ្នាក់ងារ ឬមនុស្សដែលធ្វើអំពើ មានន័យថា ពាក្យ “ខ្មែរ” កើតចេញជានាមភ្នាក់ងារ សម្គាល់មនុស្សមួយក្រុមធំ ដែលជាអ្នកធ្វើប្រហុក យកទៅលក់នៅប្រទេសខ្មែរ។

កៀរ > កេរ ឬកែ > ក្មេរ ឬខ្មែរ

៣. ទស្សន​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ឩបាសក គៀត ចាន់ថុន៖ លោកបានពន្យល់ថា “ក្មែរ”=កេរ+ ម៉ែ =អ្នកទទួលកេរមរតករបស់ម៉ែ ឬកេរដំណែលម៉ែ។

ពាក្យ”ក្មេរ”=កេរ+មេ  ស្រះ”េ” ត្រូវផ្លាស់ជា “ែ” =”ក្មែរ”=កេរ+ម៉ែ ព្រោះស្ត្រីត្រូវបន្ថែមទម្ងន់ទុក្ខមួយទៀតគឺស្រះ”ែ”មានន័យថាកូន។

Ø  ខ្មែរ > ខេមរៈ > អ្នកក្សេម > អ្នកមានសេចក្ដីសុខ

Ø  ក្មែរ > កេរ+ ម៉េ > អ្នកទទួកេរមរតកម៉ែ គឺអ្នកដែលកើតចេញពីផ្ទៃម៉ែមាតុភូមិ ឬភូមិម៉ែជាពាក្យខ្មែរសុទ្ធព្រោះព្យញ្ជនៈ “ក” ជាព្យញ្ជនៈដើមដែលកកើតគ្រប់អ្វីៗទាំងអស់ក្នុងទឹកដីម៉ែនេះ។

   លោកបានបញ្ជាក់ថា ពាក្យ “ក្មែរ”ត្រឹមត្រូវជាងពាក្យ “ខ្មែរ” ព្រោះវាជាពាក្យក្មែរសុទ្ធ ហើយជនជាតិនេះកើតចេញពីផ្ទៃប្រទេសព្រះម៉ែគ្រប់ៗគ្នា ដែលជាពូជនាគ ឬពូជមេ ពុំមែនជាពូជទន់ខ្សោយឡើយ ជាធម្មតាពូជខ្ពង់ខ្ពស់ពុំមែនយកពាក្យ ឬភាសាគេមកដាក់សម្គាល់ឈ្មោះឲ្យជនជាតិខ្លួននោះឡើយ។

៤. ទស្សនលោក ហែន វិភាគ៖ លោកបានសរសេរនៅលើទំព័រ ហ្វេសបុករបស់គាត់ថា

ខ្មែរ=ក្មេរ=ក+មេ=ព្រះមេ=ព្រះម៉ែ=God =កុសល ខ្មែរពិតមិនធ្វើរឿងអកុសលទេ។

៥. ទស្សនលោក អគ្គមហាបណ្ឌិត សេដ្ឋ ម៉ូសេ សំអុល៖ លោកបានមានប្រសាសន៍ថាពាក្យ”ខ្មែរ”ប្រែថាជនជាតិដែលមានសេចក្ដីសុខនិងចម្រើនរុងរឿង។លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា​ពាក្យ Khmer = Gomar =ខ្មែរ=កូមើរ

តាមន័យខាងលើយើងអាចប្រមៀលពាក្យនេះបានថា៖

កូមើរ > កមើរ > កមេរ > ក្មេរ > ខ្មេរ > ខ្មែរ

៦. ទស្សនលោក កេង វ៉ាន់សាក់៖ លោកបានឲ្យដឹងថាពាក្យ”ខ្មែរ” ក្លាយមកពីពាក្យ “ក+មេ”

Ø  កៈ មាននាទីធ្វើឲ្យន័យរបស់ពាក្យណាមួយមានលក្ខណៈកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។

Ø  មេៈ  ខ្មែរយើងជាអ្នកនិយមទុកស្រ្តីជាធំនៅក្នុងគ្រួសារនិងសង្គម។

   ដូច្នេះពាក្យ”ក+មេ” មានន័យថា អ្នកគោរពមេខ្លាំងជាអ្នកឯទៀតដែលគោរពល្មមៗ។

ក+មេ > កមេ > ក្មេ > ក្មេរ > ខ្មេរ > ខ្មែរ

   ឯពាក្យ “កម្ពុជា”ក្លាយមកពី “ក+ពូជជា” ពូជជាព្រោះខ្មែរយើងពុំដែលធ្វើជាខ្ញុំកញ្ចាស់អ្នកឯទៀតឡើយ។

ក+ពូជជា > កពូជជា > កម្ពុជា

៧. ទស្សនលោក ឆត្រាប្រេមឬឌី៖ លោកមានយោបល់ថា កាលពីសម័យបុរាណប្រទេសខ្មែរផ្នែកខាងលើហៅថា ជាន់លើ ផ្នែកខាងក្រោមហៅថា ក្រោមពូជ។

ក្រមពូជ > កមពូជ > កម្ពុជា ឬខម

៨. ទស្សនលោក ហ៊ឹម ខាន់ ៖ លោកបានពន្យល់ថា”ពួកនាគដែលជាម្ចាស់ប្រទេសឥណ្ឌាត្រូវខ្ចាត់ខ្ចាយមកសុវណ្ណភូមិ ដោយច្បាំងចាញ់ពួកគ្រុឌឈ្លានពាន ។ មុនពេលមកដល់គេឃើញមានពួកខែ និងខមរួចទៅហើយ ។ ពួកមនរមញ្ញជាអ្នកគោរពព្រះអាទិត្យ រីឯពួកខែជាអ្នកគោរពព្រះចន្ទ ។ ចម្បាំងរវាងពួកនាគ និងពួកខ្មែរមនក៏កើតឡើង ទោះបីជាជ័យជំនះបានទៅពួកនាគក៏ដោយ ក៏មួយភាគធមខ្លាយទៅជាខែ មួយភាគទៀតក្លាយទៅជាមន ។ ចាប់ពីពេលនោះមកពួកនាគចេះតែបាត់បង់ទៅៗ គេពុំដឹងថាជនជាតិ ខែ និង មន ហៅថាខមពីពេលណាទេ។ អ្នកខ្លះហៅថា ខម ទៅជា ក្រម ត្លម យុមខាំ ចាម សៀម លវ ល្វោ ក៏មាន។

៩. ទស្សនលោក មាស ហាំ ៖ នៅប្រទេសឥណ្ឌាមានប្រទេសមួយហៅថា ខមបុត្ត ឬខមពុជ ឬកមបុត្ត ឬកមពុជ ។ ដោយសារអ្នកស្រុកខមពុជ ឬតាំងលំនៅនៅប្រទេសគោកធ្លកច្រើនហើយមានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះ ជាងអ្នកនគរគោកធ្លក ក៏ប្រែក្លាយពីនគរគោកធ្លកទៅជាកម្ពុជាវិញទៅ ។

ខម > ខេមមរៈ > ខេមរៈ > ខមែ > ខ្មែរ

១០. ទស្សនលោក ពៅ ឈិន និង សម្ដេចជួនណាត ៖

·         លោកពៅ ឈិន ថាពាក្យខ្មែរ ក្លាយមកពីពាក្យ​"ខេមរៈ > ខ្មេរ > ខ្មែរ ។

·         សម្ដេចជួនណាតថា​ ពាក្យខ្មែរទំនងក្លាយមកពីពាក្យបាលីប្រែថា “មនុស្សមានសេចក្ដីក្សេមល្អ”។

ខេមរៈ > ខិ+ម+រៈ=ក្សេមល្អ

១១. ទស្សនលោក រស់ សារេត ៖ ប្រទេសខ្មែរយើងពីជំនាន់ដើមហៅថា ក្រុងខមដែលជាដែនដីសុវណ្ណភូមិ និងក្រុងខមមានន័យថាមាសដូចគ្នា ។ ពាក្យ “ខម” ក្លាយមកពីពាក្យ“កម”ប្រែថាមាស ។ ដោយខ្មែរចង់រក្សាតម្លៃឥទ្ធិរិទ្ធិរបស់ខ្លួនដែលធ្លាប់ល្បីល្បាញខ្លាំងពូកែកាលពីជំនាន់ “កុមេរុរាជ” ដែលជាបឋមវង្សគ្រប់គ្រងក្រុង “ខម” ហើយប្រែក្លាយឈ្មោះពី “ កម ឬខម មកជា កុមេរុ ឬខមេរុ” យូរៗទៅក្លាយជា “ក្មេរ រួច “ខ្មែរ” ។

កម > ខម​ > កមេរុ > ខមេរុ > ក្មេរ > ខ្មែរ

កម+ពុជា > កម្ពុជា

១២. ទស្សនលោក ឈឹម ក្រសេម ៖ ខ្មែរយើងដើមឡើយ មុនពេលដែលផ្សាយមកនៅក្នុងកម្ពុជរដ្ឋ អាស្រ័យនៅក្នុង កុមរុ រដ្ឋនោះៗជាប្រទេសខ្មែរពីបុរាណកាលមក ។ លោកចងមានន័យថាពាក្យខ្មែរក្លាយពីពាក្យ “កុមេរុ” ដែលជាឈ្មោះ និងប្រទេសរបស់ខ្លួនកាលរស់នៅប្រទេសឥណ្ឌាមកម្លេះ ។

កុមេរុ > ក្មេរ > ខ្មែរ

១៣. ទស្សនលោក ហ្សក់ សឺដេស (G.Coedes)៖ លោកយល់ថាពាក្យ “ខ្មែរ” ប្រហែលកើតមកជាការផ្សំរវាងឈ្មោះ កម្ពុ និង មេរា ដោយផ្អែកទៅលើរឿងព្រេងក្នុងសិលាចារឹក បក្សីចាំក្រុងបក្សីចាំក្រុងស.វទី១០ ។ ដែលបាននិទានពីស្ដេចខ្មែរមានដើមកំណើតមកពី “ឥសីកម្ពុស្វយម្ភុវ និង នាងទេពអប្សរមេរា” ។

កម្ពុ+មេរា > កម្ពុ+មេរ > កម្ព+មេរ > ក័ម+មេរ > កមេរ > ក្មេរ > ខ្មែរ

១៤. ទស្សនលោក វរសេនីយ៍ឯក ហ្សេរីនី ៖ លោកថាពាក្យ “កម្ពុ”ក្លាយមកពីពាក្យ “លេស្តៃ”ជាពាក្យក្រិកមានន័យថា “ចោរ ឬចោរសមុទ្រ”លោកបានរំលឹកទៀតថាពាក្យ “កម្ពុ” ដែលមាននៅក្នុងសិលាចារឹកជាឈ្មោះរបស់ទេវៈបុព្វបុរសរបស់ “កម្ពុស្វ័យម្ភុ” មានន័យថាកើតឡើងដោយខ្លួនឯង ។ ពាក្យនេះជាភាសាសំស្ក្រឹតមានន័យថា “ចោរ ឬចោរសមុទ្រ” ។ ហេតុនេះទើបលោកសន្និដ្ឋានថាពាក្យ ក្រិក “លេស្ដៃ” ត្រូវនឹងពាក្យ “កម្ពុ” លោកបានបន្ថែមទៀតថានៅស្រុកនេះ អ្នកស្រុកប្រកបមុខរបរជាចោរសមុទ្រ ឬពុំនោះទេក៏ត្រូវជាកូនចៅមេចោរសមុទ្រដែរ ។

v  ស្រាវជ្រាវដោយ៖ ឈិន ចណ្ឌី

v  រក្សាសិទ្ធ